Để làm nên một tiểu cảnh đẹp

[Admin]

Thường khi nói về tiểu cảnh người ta vẫn nghĩ rằng thật quá dễ dàng. Vài hòn đá, vài cọng rêu, vài pho tượng hay bầy thú, thêm phần nước hoặc không thế là đã thành tiểu cảnh.
Nhưng bạn ơi! Sẽ thật khó nói bởi nếu càng giỏi bạn sẽ càng thấy khó khăn trong sáng tạo để không lặp lại chính mình!
Cùng các bạn yêu thiên nhiên, yêu bonsai, yêu tiểu cảnh và non bộ. Chắc hẳn các bạn đã từng tham gia hoặc thưởng lãm các làng Hội hoa xuân nào đó. Và, nếu đôi lần các bạn đã từng phải ngạc nhiên, ngỡ ngàng trước những giải thưởng trao trên tác phẩm – thì xin bạn cũng đừng quá băn khoăn về điều đó vì nghệ thuật cây cảnh cũng gần như âm nhạc, có người thích nhạc tình cảm nhẹ nhàng, người khác lại thích “sến”... Nghĩa là nó còn tùy thuộc vào quan điểm thẩm mỹ, trình độ và đẳng cấp của người thưởng thức. Tuy nhiên giám khảo sẽ là người quyết định cho nghệ thuật sau này. Nếu họ có tâm, có trình độ thì sẽ làm bạn tự tin và thấy được lối đi, còn ngược lại bạn sẽ bị hoang mang và mất phương hướng. Không ít người đã coi cuộc thi là một “trò xổ số” và thêm phần “bí ẩn”.
Các bạn ạ! Dù là thể loại nhạc nào, bài hát nào thì nghệ thuật nào cũng phải dựa trên cái nền tảng căn bản phải có. Thế nên hôm nay tôi muốn được đóng góp một phần hiểu biết nhỏ của mình cùng các bạn với hy vọng các bạn sẽ làm được một tác phẩm đẹp hơn cho chính mình.
Cùng các bạn! thường nói về tiểu cảnh người ta vẫn nghĩ rằng thật quá dễ dàng. Vài hòn đá, vài cọng rêu, vài pho tượng hay bầy thú, thêm phần nước hoặc không thế là đã thành tiểu cảnh. Nhưng bạn ơi! Sẽ thật khó nói bởi nếu càng giỏi bạn sẽ càng thấy khó khăn trong sáng tạo để không lặp lại chính mình! Chắc bạn đang nghĩ rằng cha này mâu thuẫn qua phải không? Không phải đâu bạn ạ, lúc còn bé mình nghuệch ngoạc vài cái vòng tròn, nói là hình của ba, của mẹ thế mà được cả nhà tán thưởng. Còn giờ đây đã được học hành đến nơi đến chốn mà mỗi khi cầm cọ mới thấy khó khăn làm sao, vẽ làm sao lột tả được nỗi ưu tư của cha, nét hiền hòa của mẹ …
Trở lại vấn đề chính là thử cùng nhau làm một cái tiểu cảnh cho mình. Đầu tiên chúng ta sẽ đặt cây mà mình địch làm vào đĩa (khay) xem nó có thích hợp về không gian không đã. Bạn nhớ đĩa càng càng đơn giản càng toát lên được cái vẻ đẹp của cây, của cảnh mình làm. Khó không bạn? Khi tìm khay đó?
Khi cây và đĩa đã được định vị, chúng ta sẽ xúc cát hoặc tro trấu phủ đầy để nháp cảnh, bỏ đi phần ta muốn bỏ, vun cao phần ta muốn đắp lên cao để làm cho đĩa, cây và cảnh hài hòa. Sau cùng là đi vào phần tạo tác đá mà mình định làm cho thích hợp về màu với toàn cảnh. Cái cốt lõi của tạo tác đá là làm sao thể hiện được cái hài hòa giữa cây và cảnh, tạo được cái gần, cái xa và cái trung gian. Như thế ta mới tạo được cái chiều sâu của cảnh; mà trong hội họa gọi là sương khói hay cái hồn của cảnh. Ví dụ một cái tiểu cảnh đẹp, đạt điểm 10 thì cây đẹp là 3 điểm, cảnh đẹp là 3 điểm, nhưng phần quan trọng nhất vẫn là cái hòa quyện giữa cây và cảnh là 4 điểm.
Để đạt được một cảnh đẹp hoàn thiện, bạn cũng cần lưu ý một vài điều khi thao tác. Đá quá nhiều hoặc không đúng sẽ làm mất đi cái đẹp, cái bề thế và duyên dáng của cây. Ví dụ như cây sam núi của Hội Hoa Xuân – 2008, ai thấy chẳng mê: to, đẹp, bề thế. Nhưng trước một đống đá lớn, lộn xộn trông nó mới nhỏ bé, tội nghiệp làm sao, dù là được giải. Như tôi đã nói ở trên, không biết giám khảo có biết là nó đã mất 3 điểm đá cảnh và 4 điểm hòa quyện là 7/10 không?
Một cái lỗi thật lớn nữa mà các bạn cùng tôi nên tránh khi làm tiểu cảnh cho một cây bay là hầu hết đều để gốc cây sát thành sau của đĩa, như thế nó sẽ trở thành một chú thằn lằn cụt đuôi; khô cứng và hụt hẫng, mà theo tôi cái phần sau ấy mới thật tuyệt vời để góp phần làm cảnh đẹp hoàn thiện, vì phần sau ấy tạo bãi sẽ nối liền đĩa và cây, tạo được cái bao la cho toàn cảnh.
Sau cùng trang trí cũng cực ký quan trọng, đó là tượng nó có vai trò đóng góp rất lớn cho chủ đề của cảnh. Ví dụ như Sang Xuân, Du Xuân là do tượng. thế nên đặt để cũng phải nháp nhiều lần trước khi gắn cứng để tạo được cái hợp lý, cái hài hòa sâu xa và sống động.
Các bạn ạ! Vài hàng không nói hết được sự đóng góp chân thành, vì không phải là thầy mà là bạn thế nên sẽ sẵn sàng đáp ứng mọi điều có thể nếu bạn cần và cũng xin sẵn sàng nhận những điều bạn đóng góp, với hy vọng duy nhất là chúng ta sẽ cùng nhau tạo được những tác phẩm đẹp cho chính mình và cho đời thưởng lãm.

N.S Trịnh Tất Cường